maandag 18 februari 2013

Wie was Hidtje Dijkstra?


Soms lees je iets waarbij je gaat denken wat is er gebeurd. Niet dat je daar antwoord op krijgt maar toch… Gelezen in het overlijdensboek van Oosthuizen
Heden de achtsten october achttienhonderd acht en tachtig zijn voor ons ondergeteekende, Ambtenaar van den burgelijke stand der gemeente Oosthuizen verschenen Hendrik Bakker van beroep gemeenteveldwachter oud vijfenvijftig jaren, wonende te Oosthuizen geen bloed- of aanverwant van de na te noemen overledene, en Fredrik Adolf Malt van beroep rijksveldwachter oud vierendertig jaren wonende aldaar mede geen bloed- of aanverwnt van de overledene, welk ons hebben verklaard, dat op den vijfde October dezes jaars des voormiddags ten zeven ure, aan de Jaagweg naar Hoorn, onder de gemeente Oosthuizen in den ouderdom van vermoedelijk een en vijftig jaren is overleden een onbekende vrouw, lang een meter vijfenzestig centimeter, oogen blauw, haar bruin (grijzend) gelaat vol, neus spits, het eene been iets langer dan het andere, geheel in lompen gehuld, het hoofd gedekt met een zwart kapje, de voeten met zwarte kousen en lederen schoenen, op welk lijk zijn gevonden een ledig flesje, een portemonnaie met twee tien centstukken en vijf centen, benevens eene briefkaart, geadresseerd aan ……Braak, ten huize van den heer J. de Haan logementhouder de 3 kronen te Enkhuizen, terwijl het verdere ingestelde onderzoek heeft geleid tot de veronderstelling dat de overledene is: Hidtje Dijkstra, weduwe van Gerhardus Braak, den zeventiende april achttienhonderd zeven en dertig geboren te Bolsward, thans gedomicilieerd te Franeker, dochter van Anne Freeks Dijkstra en Trijntje Klases van der Weide, beide overleden. Hierna volgt de ondertekening van de akte.
Vraag dus wie was Hidtje? We waren nieuwsgierig geworden. We vonden al snel met wie en waar ze was getrouwd en waar en wanneer Gerhardus was overleden. Ook vonden we hun kinderen, het meisje bleek jong overleden. Maar waar was het jongetje gebleven? WiewasWie leerde dat hij in Arnhem was overleden. Ongehuwd en zonder beroep. Waarschijnlijk in Bronbeek. Het rusthuis voor oud-militairen. En toen bleek dit uit de militieregisters Willem Braak geboren Meppel woonplaats Nieuwer Amstel ouders overleden heeft geen voogd beroep schipper vrijgesteld van dienst als enige wettige zoon. dag uitspraak vrijstelling 1-12-1894. Waarom heeft een jongen van 19 geen voogd? Dat is vreemd. Waar was haar zoon toen zijn Moeder bezweek op de weg daar in Oosthuizen? Had ze het kind misschien naar Amsterdam gebracht om naar zee te gaan? Was er daar een schipper die hem in dienst wilde nemen? Hoe was ze zo aan de bedelstaf geraakt dat ze in lompen was gekleed? Haar man was pas een halfjaar daarvoor overleden. Of ging het ze eerder al slecht? Waarom die briefkaart naar Enkhuizen. Heeft ze daar gelogeerd? Of haar man ooit en wilde ze daarmee proberen er onderdak te krijgen en geld lenen voor de oversteek naar Friesland? Die 25 cent in haar portemonnaie was vast niet genoeg voor de Lemsterboot. Jammer dat het adres blijkbaar deels onleesbaar was. De familienaam Braak komt ook buiten Friesland veel voor. Misschien hoopte ze familie te vinden? En dan Willem. Hij was vrij van dienstplicht. Hoe is hij in Bronbeek beland? Heeft hij vrijwillig dienst genomen? Is hij remplaçant geweest en zo naar Indiė geraakt? Waarschijnlijk vragen die nooit beantwoord zullen worden. Wat wel zeker is, is dat hier een hele streekroman van gemaakt kan worden. Dramatische momenten genoeg.
Gerhardus Braak; geboren Franeker 16-04-1824, overleden Franeker 15-09-1887, zoon van Willem Braak en Harmpje Petersen. Boekbinder (1878). Hij is getrouwd Franeker 15-11-1874 met Hidtje Dijkstra; geboren Bolsward 17-04-1837, overleden Oosthuizen 05-10-1888, dochter van Anne Feikes Dijkstra en Trijntje Klases van der Weide. Uit dit huwelijk: Willem Braak; geboren Meppel 13-11-1875, overleden Arnhem 03-03-1929. Harmpje Braak; geboren Franeker 05-12-1878, overleden Franeker 13-02-1880.