donderdag 18 april 2013

Hoe je aan je achternaam Water kan komen.


Op zoek naar voorouders in Kerk Avesaath kwam ik de volgende melding in het doopboek tegen
Den 24ste febr. 1726 Des namiddags tot Kapel Avesaath gedoopt een onegt kind voortgebragt bij Rijkske Maasses weduwe van Teunis van Gent en heeft het dees moeder selfs ten doop geheven en is haar bij het overstaan na de aflesinge van ’t formulier des doop voor de volle gemeente en als in het aansien van Godt voorgehouden de vuijlheit van deese soo lelijke misdaat, die sij openlijk beleden heeft en betuijgt gegeven te hebben groote vergifnis en ontstigting aan de gemeente en droefheijd aan de vroomen daar neffens heeft sij in ’t openbaar beleden haar hertelijke leedweese en berouw over de schandelijke van dese misbedrijvinge en ijndelijk belooft om voortaan haar kuijsch en eerlijk, onder ernstige afbiddingen van Gods goede en bestendige Geest en smekinge van een genadige vergeveinge te sullen gedragen; en derwijl sij voor, in, en na haar baringe staande hout, dat sij onder wegen door een onbekende met gewelt sou sije verkragt, en dus den regten vader niet kent, of het geen men daar voorhout,niet noemen wil, soo is het speelkind, sijnde een soontje genaamt Rijk Water, dus geheten naar haar selve, en den toenaam van Water daar bij gevoegt soo omdat het kind heeft een duijstere vader als voornamentlijk, omdat het gebooren is in den overgroote watersnood in deser tijd soo hoog geweest als geene oude luijden geheugen meerder swaarder nog algemener geweest te sijn.
Doopboek 'Kerk-Avezaath
Gelukkig komt het toch nog goed met Rijkjen. Nadat ze met Teeuwis Teeuwisse van Gent was getrouwd op 26-05-1715 te Avesaath en twee zoontjes van hem heeft gekregen genaamt Teunis geboren op 13-04-1716 en Maas op 09-03-1721, trouwde ze als weduwe met Cornelis Janse van Vueren een jongeman van IJsendoorn op 30-11-1738. Haar volle naam is Rijkjen Maassen van Haaften en ze komt oorspronkelijk uit Wadenoijen.

Op zoek naar het overlijden van Teeuw teeuwisse van Gent kom ik weer een enorme fout tegen op het net. Weer iemand die een rare combinatie heeft gemaakt. Hij laat de vader van Teeuw trouwen met zijn vrouw, dus zou zijn vrouw zijn moeder zijn. De persoon toch maar even een mailtje verstuurd.
Over de watersnoodramp het volgende op internet gevonden.
Op 9 februari 1726 was het weer raak en brak de dijk bij Kedichem. Volgens ds.Prato..."was deze watersnood te droeviger voor de goede ingesetene door dien door het hoge water en geduijrige winden, veele huijze geheel wierden weggeslagen en de overige meest geruijneert of van haare mururen ontbloot waren...".
1726. In januari ernstige overstromingen van de Tielerwaard, graafschap Culemborg en het Land van Maas en Waal.
1726: Overstroming Alblasserwaard De dooi na herhaalde vorst en zware sneeuwval leidt tot een nationale ramp in het rivierengebied. De Lekdijk breekt en Krimpenerwaard en Lopikerwaard lopen onder. Bij Wamel gebeurt hetzelfde met het Land van Maas en Waal. Bij Ochten breekt het water de Betuwe in. De Tielerwaard loopt onder en het water komt tot aan de Diefdijk. Een doorbraak in de Lingedijk zet dan in februari ook de Alblasserwaard en Vijfherenlanden onder water en zelfs tot 4 meter.

dinsdag 2 april 2013

Zo alleen......... Ariaantje Klerk


Ariaantje Klerk werd geboren in Schagen op 25 februari 1808 als dochter van Klaas Jacobsz *Klerk en Reinoutje Dirksz Vos. ( Het eerste kind van Jan en Reinoutje,- Dirk-, is dan al overleden op de leeftijd van 1 jaar. Na Ariaantje is nog een kind geboren,- Antje-, op 29 juni 1809 te Schagen. Dan overlijdt moeder Reijnoutje op 8 mei 1810. Vader Klaas hertrouwt 14 december 1810 met Aaltje Schoor en dit echtpaar krijgt nog 3 dochters en 1 zoon. (1814, 1816, 1818 en 1822) ( http://genea.pedete.net/schagen/index.htm zoek via de K van Klerk)
Ariaantje wordt dienstmeid bij Jan Volder in de Wieringerwaard. Dit gezin bestaat in 1828 uit Jan zijn vrouw Grietje en 4 kleine kinderen. Het jongste kind is in december 1827 geboren. Dan raakt Arijaantje zwanger, weet ze het zelf? Ze vertelt het kennelijk aan niemand, kan ze het niet vertellen? Haar halfbroer en zusters zijn te jong en wonen in Schagen, haar zus Antje die dan 19 jaar zal ook wel ergens in een dienstje zitten. Haar moeder heeft ze amper gekend en hoe de verhouding met haar stiefmoeder was, dat weten we natuurlijk niet.
Haar kindje wordt geboren op 26 maart 1828, misschien een dag of wat eerder. feit is dat Ariaantje overlijdt in de nacht van de 26e op de 27e. Haar aangehuwde oom Hendrik Bakker uit Barsingerhorn komt naar de Wieringerwaard om samen met Jan Volder hiervan aangifte te doen op de 28e maart. Niet haar vader dus die even ver weg woont. Misschien kon hij geen vrij krijgen? Er werd trouwens meestal door anderen aangifte gedaan, dit hoeft niets te betekenen.

Maar dan lezen we in de volgende acte: Op de 31e van die maand heeft Jan Volder van beroep landman, wonende in den Wieringerwaard, ( http://genea.pedete.net/wwaard/index.htm ) aan ons vertoond een levenloos kind naar gissing zijnde 4 dagen van het vrouwelijk geslacht denkende hij, daarvan moeder te zijn, zijn in den nacht van den zes en twintig dezer overleden dienstmeid Aarjaantje Klerk oud twintig jaren ongehuwd in deze gemeente woonachtig.

Hieruit blijkt dat niemand iets heeft gemerkt van deze geboorte. Ze hebben waarschijnlijk het kindje pas gevonden nadat Ariaantje was begraven en ze blijkbaar haar boeltje aan het opruimen waren. Ze heeft misschien nog wel alles weggestopt van de bevalling. Zo triest dat ze dit helemaal in haar eentje heeft moeten doen, geen hulp voor haar, terwijl ze 3 maanden eerder de boerin misschien wel had geholpen. Misschien was ze zelfs naar een schuur gelopen om daar te bevallen zodat niemand haar kon horen. Hoe ze dan dacht verder te gaan als zij en haar kindje waren blijven leven? Zou ze het te vondeling hebben gelegd? Niemand zou haar hopelijk als de moeder verdenken.
En de vader? Die bleef mooi buiten schot, uit de aktes valt niets over hem op te maken.
aanvulling van Gertie
Als je ziet hoeveel buitenechtelijke kinderen in die periode worden geboren in Wwaard, en dan ook echt zonder vader, dan was het helemaal niet bijzonder dat Ariaantje moest bevallen. Misschien is ze overvallen door een vroeggeboorte en kon ze niet meer om hulp roepen Men woonde nogal krap toen, maar allicht sliep ze in de meidenbedstee in de stal.